Iεροί Ναοί των Αγίων Αναργύρων στο Βόιο

ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΒΟΪΟΥ
ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Το χωριό πήρε το όνομα του από τον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων.Υπήρχε εκεί
πριν την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922.Το πότε χτίστηκε η Εκκλησία του
χωριού δεν γνωρίζουμε αλλά οι Βαλαάδες κάτοικοι το χωριού είχαν την εικόνα των
Αγίων Αναργύρων σε ένα ιδιαίτερο δωμάτιο και την προσκυνούσαν εκεί κρυφά.

Στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων αναβλύζει ιαματικό νερό (Αγίασμα) και την
1η Ιουλίου που πανηγυρίζει ο Ιερός Ναός πολύς κόσμος έρχεται για να
προσκυνήσει την θαυματουργή εικόνα των Αγίων Αναργύρων.
Την Εκκλησία την Ανακαίνισαν οι κάτοικοι το 1952 επί Αρχιερατείας Του
Μητροπολίτου Σισανίου και Σιατίστης Ιακώβου.

ΑΠΙΔΕΑ ΒΟΪΟΥ:ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ.





Νότια του χωριού κοντά 1.000 μέτρα, στην τοποθεσία ¨’Αγιος Θεόδωρος¨,
υπήρχε πρώτα το χωριό με τ’ όνομα Λόπες, Το χωριό είχε εκκλησία των Αγίων
Θεοδώρων, όπου και το νεκροταφείο. Τάφοι που αποκαλύφτηκαν ήταν με
λιθόπλακες και για κτερίσματα αναφέρονται χάλκινα βραχιόλια. Το χωριό
μνημονεύεται στον Κώδικα της Ζάμπορδας, στη Μητρόπολη Σισανίου, με ένα
βαφτιστικό όνομα στη δεύτερη γραφή (1692): ¨37/Λούπης-/1¨. Φαίνεται
πως το χωριό καταστράφηκε στα Ορλωφικά(1770) και οι κάτοικοι το ίδρυσαν
στη σημερινή θέση. Οι κάτοικοι μέχρι το 1867,που έχτισαν την εκκλησία των
Αγίων Αναργύρων, εκκλησιάζονταν στην εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων,
όπου σήμερα ομώνυμο εικονοστάσι.
ΜΠΟΥΦΑΡΙ: Ανατολικά της Απιδέας, 1.000 μ., υπήρχε το χωριό
ΜΠΟΥΦΑΡΙ, που αριθμούσε 9-10 σπίτια. Εκκλησία είχε της Ζωοδόχου
Πηγής, που στα ερείπιά της υπάρχει ομώνυμο εικονοστάσι. Το Μπουφάρι μαζί
και το Λόπες τα μνημονεύει ο Μητροπολίτης Σισανίου Νεόφυτος στα 1797,
όπου σημειώνει:¨Χωρίον: Λόπεσι και Μποφάρι¨.Σύμφωνα με τη μαρτυρία
του Νεοφύτου το Μπουφάρι υπήρχε στα 1797. Το πιθανότερο είναι πως το
Μπουφάρι καταστράφηκε στα 1830, από τα άτακτα στίφη του Αρβανίτη
Ασλάμπεη. Στο μικροχώρι είχαν απομείνει δύο αδέλφια: Ο Δημήτριος Ντέλιας,
που στα 1860, εγκαταστάθηκε στην Απιδέα και ο Σιδέρης Ντέλιας στο
Μεσόλογγο.
Για την καταστροφή του Μπουφαριού, η παράδοση της Απιδέας μνημονευει
πως αιτία στάθηκε το εξής περιστατικό: Ένα νιόπαντρο ζευγάρι, από το
Χορηγό, πήγαινε στο πανηγύρι του Λουκομίου. Πιο πάνω από το Μπουφάρι
συνάντησε ένα μπέη οπλισμένο και καβάλα σε περήφανο άλογο. Ο μπέης σαν
είδε την ομορφογυναίκα, κατέβηκε απ’ τ’ άλογο, απομάκρυνε τον άντρα της,
με την απειλή της κουμπούρας και προσπαθούσε να τη βιάσει, ενώ εκείνη
φώναζε και αμυνόταν με κάθε τρόπο να γλιτώσει. Κατά καλή της τύχη πέρασε
από κει ο Σιδέρης Ντέλιας, είδε τη σκηνή και σκότωσε το μπέη. Έτσι η
γυναίκα σώθηκε και με το φοβισμένο άντρα της συνέχισαν το δρόμο τους. Ο
Σ. Ντέλιας έθαψε το μπέη και από τότε μέχρι σήμερα ο τόπος εκεί λέγεται
«του μπέη το μιζάρι». Στη συνέχεια πήγαν οι Τούρκοι και το κατέστρεψαν








ΠΑΡΟΧΘΙΟ(ΣΙΓΚΟΛΙ): Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ.

Νοτιοανατολικά του Τσοτυλίου, 7 χλμ. και στην αριστερή όχθη της Πραμόριτσας, υπήρχε
μέχρι το 1969 το Παρόχθιο, όπου κατοικούσαν 28 οικογένειες. Το Σιγκόλι το έχει
καταχωρημένο στον κατάλογο των χωριών του ο Μητροπολίτης Σισανίου Νεόφυτος στα
1797, σαν χριστιανικό: ¨χωρίον: Σηνκόλι¨.
Οι κάτοικοι του χωριού στα χρόνια του Αλήπασα των Ιωαννίνων βιάστηκαν να
αλλαξοπιστήσουν και επειδή αντιστάθηκαν, στη συνέχεια έγινε τσιφλίκι Αρβανίτη μπέη.
Η βάρβαρη συμπεριφορά του τσιφλικά είχε σαν αποτέλεσμα οι κάτοικοι, σταδιακά να
εγκαταλείπουν το χωριό. Στα 1840 οι τελευταίες οικογένειες που το εγκατέλειψαν και
εγκαταστάθηκαν στο γειτονικό χωριό Ανθοχώρι ήταν: του Παπαγιώργη, του αδελφού του,
δύο οικογένειες των Ντιναίων και του Χασιώτη. Έτσι στο χωριό έμεινε μόνον ο μπέης
τσιφλικάς.
Ύστερα από χρόνια ο τσιφλικάς έφερε Τούρκους (Βαλαάδες) από τα γύρω χωριά,
για την καλλιέργεια των χωραφιών. Έτσι στα 1880 στη σημείωση του Μητροπολίτη
Σισανίου Νεοφύτου προστέθηκε το ¨(σήμερον τουρκικόν) (Ιουνίου 10 1880)¨.
Αλλά και οι Τούρκοι εγκατέλειψαν το χωριό κι έμεινε ακατοίκητο μέχρι το 1924, που
εγκαταστάθηκαν 28 οικογένειες προσφύγων, από το Μπόσγιουκ του Ν. Άγκυρας κι έδωσαν
ζωή στο νεκρωμένο χωριό.
Το Παρόχθιο έπεσε θύμα του δράκοντα της μετανάστευσης και της αστυφιλίας. Οι
τελευταίες οικογένειες το εγκατέλειψαν το 1969, που εγκαταστάθηκαν στο Τσοτύλι.
Την εκκλησία του χωριού τους όμως,τον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων,όπου και το
νεκροταφείο του χωριού,δεν την εγκατέλειψαν. Την συντηρούν μέχρι σήμερα,και την
κρατάνε ζωντανή,όπως ζωντανή είναι η εκκλησία του Χριστού δύο χιλιάδες χρόνια τώρα.
Λειτουργούν την εκκλησία του χωριού όποτε τους είναι δυνατών,και οι τάφοι των
προγόνων τους που βρίσκονται στο νεκροταφείο,δίπλα στην εκκλησία είναι τόσο καθαροί
σαν να μην εγκατέλειψαν το χωριό του ποτέ.

www.tovoion.com